TÜİK, 2024 yılı göç verilerini açıklarken, ülkeden yurtdışına göçte sayısal olarak artış yaşandığı kaydedildi. Başka ülkelerden Türkiye’ye göç edenlerin sayısındaki azalma ise dikkat çekiyor. Van’da ise genç nüfus Van’ı terk ederken Van, yurtdışından en fazla göç alan iller arasında yerini alıyor. Bir geçiş güzergahı olarak kullanılan Van’a yurtdışından göç edenlerin sayısına ilişkin ise resmi bir veri bulunmuyor.

VAN HABER – Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2024 yılına ilişkin Uluslararası Göç İstatistikleri verilerini açıkladı. Açıklanan verilere göre, geçtiğimiz yıl Türkiye’ye toplam 314 bin 588 kişi göç ederken, 424 bin 345 kişi de yurt dışına göç etti. Türkiye’den ayrılanların 151 bin 140’ı Türkiye vatandaşı, 273 bin 205’i ise yabancı uyruklulardan oluştu. Türkiye’ye gelenler arasında en yoğun yaş grubu 20-24 olurken, yurt dışına gidenler arasında en yüksek oran 25-29 yaş grubuna aitti.

Türkiye’ye Göç Azaldı

2024 yılında Türkiye’ye gelen kişi sayısı, bir önceki yıla kıyasla yüzde 0,6’lık bir düşüşle 314 bin 588 olarak kayıtlara geçti. Türkiye’ye gelen nüfusun yüzde 54,5’i erkek, yüzde 45,5’i ise kadınlardan oluştu.

Yurt Dışına Göçte Düşüş: Yabancı Uyruklular Önde

Türkiye’den yurt dışına göç edenlerin sayısı ise 2024’te yüzde 40,6 oranında azaldı ve 424 bin 345 kişiye geriledi. Göç edenlerin yüzde 55,7’si erkek, yüzde 44,3’ü kadın. Bu kişilerin 273 bin 205’i yabancı, 151 bin 140’ı ise Türkiye vatandaşıydı.

Gençler Göçte Başı Çekiyor

Türkiye’ye göç edenlerin yaş dağılımında ilk sırayı yüzde 14,7 ile 20-24 yaş aralığı aldı. Ardından yüzde 12,1 ile 25-29 ve yüzde 10,3 ile 30-34 yaş grubu geldi. Türkiye’den ayrılanlar arasında ise yüzde 14,4’lük oranla en çok 25-29 yaş grubu öne çıktı. Onları yüzde 12,2 ile 20-24 ve yüzde 12,1 ile 30-34 yaş grubu izledi.

İstanbul Göçün Merkezinde

İllere göre göç verileri incelendiğinde, Türkiye’ye gelenlerin yüzde 32,8’i İstanbul’u tercih etti. İstanbul’u yüzde 8,5 ile Antalya, yüzde 7,4 ile Ankara, yüzde 5,5 ile Mersin ve yüzde 3,7 ile İzmir izledi. Öte yandan, yurt dışına en fazla göç veren il yine İstanbul oldu (yüzde 34). Onu sırasıyla Ankara (yüzde 8,5), Antalya (yüzde 7,8), İzmir (yüzde 3,3) ve Mersin takip etti.

Göçte Stratejik Konumda Bulunan Van’da Nüfus Erimeye Devam Ediyor

TÜİK’in verilerine göre Van, 2024 yılında hem yurt dışına göç veren hem de göç alan şehirler arasında yer aldı. Van’dan yurt dışına göç edenlerin sayısı, önceki yıla göre az da olsa düşüş gösterdi. Göç edenlerin büyük bir kısmını genç nüfus, özellikle 20-34 yaş aralığı oluşturdu. Bu yaş grubundaki bireyler, eğitim ve istihdam olanakları nedeniyle yurt dışına yönelirken, kente gelen göçmenlerin çoğunluğunu ise İran, Afganistan ve Orta Asya ülkelerinden gelen yabancı uyruklular oluşturdu. Van ayrıca İran sınırına yakınlığı nedeniyle düzensiz göç hareketliliğinin de önemli güzergahlarından biri olmaya devam etti.

Resmi Verilere Göre Van’ın Göç İstatistiği Ne Şekildedir?

Van’a ilişkin göç istatistiklerinin resmi verileri bir de resmi olmayan verileri üzerinde durmak gerekmektedir. Çünkü Göç ve insan kaçakçılığında Van bir geçiş güzergahıdır ve gelenlerin çoğunluğu bir süreliğine Van’da kalmaktalar. Bundan dolayı da gelenlere ilişkin net veriler bulunmamaktadır. Van, Afganistan, İran ve Orta Asya’dan gelen düzensiz göç yolları üzerinde bulunuyor.

Resmi verilere göre Van’da son 5 yılın göç verileri şu şekildedir:

Yıl       Gelen (Göç Aldı)        Giden (Göç Verdi)      Net Göç (–ve +)

2019               39 575                                     —                                   —

2020               38 144                                    —                                    —

2021              30 318                                   58 185                         –27 867

2022                  —                                      62 422                          – 62422

2023              39 585                                   56 547                           –16 962

Resmi olmayan Kimi Veriler ise Şu Şekildedir:

2019: 39 575 kişi iç göçle gitti, 39.575 kişi göç ile geldi.

2020: 38 144 kişi göç ile gitti, 38.144 kişi göç ile geldi.

2021: 30 318 kişi geldi; 58 185 kişi göç ile geldi.

2022: 62 422 kişi göç etti

2023: 39 585 kişi geldi, 56 547 kişi göç etti.

2024 yılına ilişkin resmi veriler ise bulunmamaktadır.

Uluslararası Göç (Yurtdışı hareketliliği)

Van’ın hem gelen hem de giden uluslararası göç verileri şöyle:

2020

Gelen: 957 kişi

Giden: 1 294 kişi

2021

Gelen: 1 857 kişi

Giden: 921 kişi

2023

Gelen: 901 kişi

Giden: 2 074 kişi

2024 verisi henüz TÜİK tarafından il bazında yayımlanmamış, ancak 2024 yılına ilişkin resmi olmayan verilere göre:

Van’a gelen: 1 021 kişi

Van’dan giden: 941 kişi

İç göç bağlamında Van, özellikle 2021 ve 2023’te Türkiye’nin önemli göç veren illeri arasında yer almış; net göç verisi her yıl negatif olarak kayıtlara geçmiştir.

Yurttaşların Van’dan Göç Etmesinin Temel Sebepleri Nelerdir?

1- İstihdam ve Ekonomik Yetersizlik

Van’da işsizlik oranı Türkiye ortalamasının üzerinde. Genç nüfus arasında işsizlik oranı daha da yüksek. Nitelikli iş olanaklarının sınırlı olması, üniversite mezunlarının batı illerine göç etmesine yol açıyor. Mevsimlik tarım ve inşaat işçiliği gibi geçici işler, kalıcı istihdam ihtiyacını karşılamıyor.

2- Eğitim Olanaklarının Sınırlılığı

Van’da üniversite bulunmasına rağmen, bazı bölümlerin yeterli olanaklara sahip olmaması, öğrenci ve akademisyen göçüne neden oluyor.

Ortaöğretim sonrası eğitimde fırsat eşitliği eksikliği, gençlerin Batı illerindeki üniversitelere yönelmesini teşvik ediyor.

3- Sağlık Hizmetlerine Erişim Sorunları

Uzman hekim eksikliği (örneğin çocuk nörolojisi gibi bazı branşlarda ciddi açıklar var). Özel sağlık hizmetlerinin yetersizliği, özellikle yaşlı ve kronik hastalığı olan vatandaşları büyükşehirlere yönlendiriyor.

4- Kırsal Yoksulluk ve Tarımsal Gerileme

Tarım ve hayvancılığa dayalı kırsal ekonominin teknolojik dönüşüme ayak uyduramaması, geçim sıkıntısını artırdı. Özellikle kırsal ilçelerdeki gençler, büyükşehirlere giderek farklı sektörlerde çalışmayı tercih ediyor.

5- Güvenlik ve Siyasal Nedenler (Tarihsel Etki)

1990’lardan kalan zorunlu göç hafızası hâlâ bazı ailelerde etkili. Güvenlik politikaları nedeniyle bazı aileler halen büyükşehirlere göç eğiliminde. Bölgeye dair politik istikrarsızlık algısı da göç kararlarını etkileyen unsurlardan biri.

6 – Afet Riski ve Konut Sorunu

2011 Van Depremi’nin yarattığı psikolojik ve ekonomik etkiler hâlen hissedilmekte. Deprem sonrası yapılaşma sorunları, sağlıksız konut koşulları da göçün nedenleri arasında gösterilmektedir.

7 – Sosyo-Kültürel Faktörler

Kadınlar ve gençler, sosyal yaşam olanaklarının daha geniş olduğu batı şehirlerine gitmek istiyor. Toplumsal baskı, kadınların özellikle eğitim ve kariyer için şehir dışına çıkmasına neden olabiliyor.

8 – Uluslararası Göç Geçişliliği.