Türkiye’de son yıllarda sayıları hızla artan kahverengi kokarca böcekleri, hem tarım ürünlerinde ciddi zararlara yol açıyor hem de ev ve iş yerlerinde vatandaşları rahatsız ediyor.
Bilimsel adı Halyomorpha halys olan bu istilacı böcek türü, ilk kez 2017 yılında İstanbul’da tespit edilmiş, ardından Karadeniz ve Marmara bölgelerinde yaygınlaşmıştı. Özellikle fındık, elma, armut, şeftali ve domates gibi ürünlerde beslenerek meyvelerde lekelenme, dokuda çökme ve şekil bozukluklarına neden oluyor. Uzmanlar, yıllık zararların yüz milyonlarca doları bulabileceğine dikkat çekiyor. Kış aylarında ev ve binalara giren kahverengi kokarcaların doğrudan insan sağlığına zararı olmasa da yoğunluğu rahatsızlık veriyor.
Kahverengi kokarca böceğinin hızla yayılmasından sonra uzmanlar, üreticilere ve vatandaşlara erken önlem çağrısı yapıyor. Bu önlemler, tarım alanlarında düzenli izleme yapılması, evlerde ise çatlak ve kapı-pencere aralıklarının kapatılması şeklinde belirtiliyor. Uzamanlar, bu böcek türünün tamamen yok edilmesinin neredeyse imkânsız olduğunu belirterek, sistematik ve bölgesel mücadeleye işaret ediyor.
Bakanlıklardan mücadele yöntemleri
Tarım ve Orman Bakanlığı kahverengi kokarca böceğine karşı biyolojik ve kimyasal yollarla mücadele edip, istilanın yok edilmesi için 160 milyon lira civarında bütçe ayrıldığını belirtti. Alınan biyolojik önlemler kapsamında doğaya kahverengi kokarca böceğinin baş düşmanları olarak tanımlanan sülünler ve samuray arıları salınıyor. En son Bartın’da tarım ürünlerine zarar veren kahverengi kokarca böceği ile mücadele kapsamında 250 adet sülün doğaya salınmıştı. Bunun üzerine Bartın Valisi Nurtaç Arslan, ‘Sülünler biyolojik mücadelemize katkı sağlayacak’ diye belirtti.
Ancak bu biyolojik yöntemlerin sonuç vermesi de zaman alabileceğini gösteriyor. Sağlık Bakanlığı ise, kahverengi kokarca böceklerinin iç mekânlara girişinin engellenmesi amacıyla evlerin duvarlarındaki yarıklar, çatlaklar ve çatı aralıklarının kapatılması, pencere ve kapılara ince sinek tellerinin monte edilmesini öneriyor.
