Ötüken Online adlı bir satıcı tarafından “Toros severlere özel” başlığıyla satışa çıkarılan tişörtler, sosyal medyada tepkilere neden oldu.
Ötüken Online adlı bir satıcının satışa sunduğu tişörtlerde, “Beyaz Toros” ve “Bozkurt işareti”nin yanı sıra, “On yedi bin kişi bir beyaz torosa nasıl sığar?” ifadeleri yer alıyor.
90’lı yıllarda faili meçhul cinayetler ve gözaltında kayıpların sembolü haline gelen “Beyaz Toros”lara yapılan bu gönderme, özellikle Cumartesi Anneleri ve insan hakları savunucularının tepkisini çekti.
İnsan Hakları Derneği (İHD) Genel Merkezi de Trendyol ve Hepsiburada gibi online alışveriş sitelerinde satışa sunulan bu ürünlere ilişkin yazılı bir açıklama yayımladı.
İHD’nin açıklaması şöyle:
“Beyaz Toros, faili meçhul cinayetlerin ve gözaltında kaybedilenlerin simgesidir -Pazarlanamaz!
Trendyol’da ‘Ötüken Online’ adlı üretici tarafından satılan ‘Beyaz Toros’ baskılı tişört, 1990’lı yıllarda işlenen zorla kaybetmelerin ve faili meçhul cinayetlerin simgesi olan bir aracı ticari bir ürüne dönüştürmektedir.
Bu tür ürünler, binlerce insanın acısını ticarileştirmekte, insanlık suçlarını meşrulaştırmakta ve toplumsal hafızayı tahrip etmektedir.
‘Beyaz Toros’, gözaltında kaybetmelerin, faili meçhul cinayetlerin, devlet şiddetinin ve cezasızlığın simgesidir; modanın ya da mizahın konusu yapılamaz.
Bu simgeyi ticari bir ürün haline getirmek; yalnızca geçmişte yaşanan ağır insanlık suçlarını hafife almak değil, aynı zamanda bu suçları ve faillerini meşrulaştırmak anlamına gelmektedir. Bu durum, Türk Ceza Kanunu’nun 215. maddesinde düzenlenen ‘suçu ve suçluyu övme yasağı’ ile de bağdaşmamaktadır.
Bu nedenle İnsan Hakları Derneği olarak:
• Trendyol’u ve ilgili üretici firmayı bu ürünü derhal satıştan kaldırmaya,
• Yakınlarını kaybeden ailelerden ve kamuoyundan açıkça özür dilemeye,
• İnsan hakları ve etik değerlere aykırı içeriklerin satışına karşı etkin denetim mekanizmaları kurmaya çağırıyoruz.”
