Bölgesel bir kültür merkezi olan Van, diğer yörelerdeki gibi halayları ile dikkatleri üzerine çekmektedir. Asya ve Avrupa’nın bütünleştiği ve geçişlerin en yaygın olduğu noktada bulunan Van, kültürel zenginliği ile dikkatleri üzerine çekerken, halayları da bu kültürel zenginlikten nasibini alıyor.

VAN HABER – Van, tarih boyunca büyük bir medeniyete ev sahipliği yapmakla kalmamış, kimi zaman resmi, kimi zaman da doğal başkentlik yapmaktan da geri kalmamıştır. Medeniyetlerin buluştuğu ve kültürel alışverişlerin en çok yaşandığı noktada bulunan Van, halaylarının çeşitliliğini kültürel zenginliğinden almaktadır.

Hemen her medeniyetten motifler alan Van Halayları, düğünlerin, nişanların ve eğlencelerin de vazgeçilmezleri arasında yer almaktadır.

Van’da yaşamın hemen her alanında rastlanılan halaylar, sadece düğünlerde veya eğlencelerde oynanmıyor. Kimi zaman protestolarda, kimi zaman da cenaze törenleri sonrasında yassın bir parçası olarak halay çekilir.

Düğün ve eğlencelerde hep beraber kutlama yapılırken, protestolarda da karşı tarafa gözdağı vermek ve güçlülüğü göstermek için halay çekilir.

Cenaze törenlerinin ardından tutulan yassın bir parçası olarak çekilen halaylar ise dosta-düşmana bir mesajdır. Verilen mesajda her ne kadar yaşanan kaybın acısı büyük olsa da yıkılmayacaklarını ve dimdik ayakta kalacakları mesajı verilir.

Yassın önemli bir parçası olarak çekilen halayda yaşamını yitirenlerin yakınları, dost ve arkadaşları kenetlenerek halaya dururken, birlik, beraberlik ve bütünleşmeye vurgu yapılmış olur. Böylece ölen kişiye de şu mesaj verilmiş olur: “Sen rahat uyu, birliğimiz, bütünlüğümüz dağılmadan devam edecek ve senden sonra da yaşatacağımız ortak ruh ile seni yaşatmaya devam edeceğiz.”

Van’ın en popüler halayları hangileridir?

1900’lü Yıllar Van Halayından Bir Kare

Van’da kalabalık kitlelerin ortak oynadığı en popüler oyun, Sêpî olarak isimlendirilen Delile oyunudur. Kadınlı-erkekli hemen her kesin oynadığı oyunda ritim genelde ağır olsa da zaman zaman hareketlenir.

Govend  ise diğer önemli bir halk oyunu şeklidir. Fakat Sêpî’deki kadar kitlesel oynanmaz.

Xerzanî ise özellikle gençlerin oldukça hareketli bir şekilde oynadıkları bir oyun şeklidir.

Bablekan da oynanan başka bir hareketli oyundur.

Çepik, Barê Vanê, Şemsikan…

Farklı yörelerden gelerek ve değişime uğrayarak Van’a özgü bir hal alan çok sayıda halay çeşidi bulunmaktadır. Ayrıca oynanan oyun çeşitleri merkezden yerele kaydıkça farklılıklar gösterir.