DEM Partili Van Milletvekili Zülküf Uçar, Kürt illerinde kolluk kuvvetlerinin hukuksuz faaliyetlerde bulunduğu iddialarını İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’ya sordu. Uçar, Van’da bir gencin emniyete “sohbet” amacıyla çağrıldığı iddiasını gündeme getirerek, “Bu tür uygulamaların yasal dayanağı nedir?” dedi.

VAN HABER – Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Van Milletvekili Zülküf Uçar, Van Milletvekilleri Gülcan Kaçmaz Sayyiğit, Sinan Çiftyürek, Gülderen Varli ve Mahmut Dindar adına içişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın yazılı olarak yanıtlaması talebiyle Meclis Başkanlığı’na soru önergesi verdi. Uçar verdiği soru önergesinde, Kürt halkının yoğun yaşadığı illerde kolluk kuvvetlerinin “hukuk dışı faaliyetlerde bulunduğu” iddialarına dikkat çekerek, 7 Ağustos 2025’te Van’da yaşandığı belirtilen bir olayı gündeme taşıdı.

‘Mevzuatta sohbet etme diye bir usul yoktur’

Uçar verdiği soru önergesinde,  “0501139****” numaralı hat üzerinden iletişime geçerek Van Emniyet Müdürlüğünden aradığını iddia eden bir şahıs, Vanlı bir genç ile emniyet binasında sohbet etmek istediğini, aksi halde kendisi hakkında arama kararı çıkaracağını, evden aldıracağını söylemiş ve tehdit etmiştir. Kolluk kuvvetlerinin çalışma esas ve ilkelerini belirleyen hiçbir mevzuatta ‘Sohbet Etme’ gibi bir usul yoktur. Bu tarz yönelimler halk arasında ‘Ajanlaştırma Girişimi’ olarak tanımlanmaktadır. Nitekim son dönemlerde kolluk güçleri tarafından Kürt gençleri başta gelmek üzere, üniversite öğrencileri, gazeteciler, siyasetçiler, sendikacılar ve insan hakları savunucuları gibi çok sayıda kişi kaçırılarak kayıt dışı ifadeye zorlanmış, baskı ve tehdit yöntemleriyle ajanlaştırılmaya çalışılmıştır. Bu hukuk dışı faaliyetleri kabul etmeyenler ise işkence ve diğer kötü muamelelere maruz bırakılarak, gözaltı ve tutuklanmayla tehdit edilmiştir” tespitlerine yer verdi.

 ‘Norm devleti uygulamalarına geçilmeli’

Van vekili Uçar Bakanlığa, “Kürt coğrafyasında işlenen suçların cezalandırılması, kolluk sisteminin hukuk çerçevesinde işleyeceği mekanizmaların geliştirilmesi, bütüncül hukuk rejiminin tesis edilmesi” çağrısında bulunarak, norm devleti uygulamalarına bir an önce geçilmesinin elzem olduğunu söyledi.

Uçar, Bakan Yerlikaya’nın yazılı olarak yanıtlanması talebiyle şu soruları sordu:

1. Van’da bir gencin emniyete “sohbet” amacıyla çağrıldığına ilişkin görüntüler tarafınızca araştırılmış mıdır?
2. Açık telefon numarası ile kurulan iletişimde suç işleyen şahsın tespit edilmesi oldukça basit olmasına rağmen henüz bir tespit yapıldığı bilgisi kamuoyuna verilmemiştir. Şahsın halen açığa çıkarılmamış olmasını hangi sebeplere dayandırıyorsunuz?
3. Bu tür davetlerin amacı nedir ve bu uygulamaların yasal dayanağı olmadığı nazara alındığında, dayanak alınan kural ya da talimatlar nelerdir?
4. Kürt halkının yoğun yaşadığı illerde, özellikle gençlerin emniyete çağrılarak ya da kayıt dışı iletişime geçilerek ajanlaştırma faaliyetlerine maruz kaldığı yönlü başvurular hakkında bakanlığınızca herhangi bir çalışma yürütülmüş müdür?
5. Bu tür uygulamalara karşı bakanlığınıza yapılan başvuru sayısı kaçtır? Son yıllarda artış gösterme sebepleri nelerdir?  Konuya dair bakanlığınızın elinde hangi veriler bulunmaktadır?
6. Emniyete çağrılan bireylerin, bu davetleri reddetmeleri durumunda tehdit edildiği, haklarında dosyalar açılarak gözaltı veya tutuklama işlemlerine maruz kaldığı iddiaları doğru mudur? Bu iddialar hakkında Bakanlığınızca herhangi bir soruşturma başlatılmış mıdır?
7. Kürt halkına yönelik bu tür uygulamaların, geçmişten günümüze sistematik bir şekilde devam ettiği ve hukukun üstünlüğü ilkesine aykırı olduğu yönündeki eleştirilere ilişkin bakanlığınızın görüşü nedir?
8. Bu tür uygulamaların, Anayasa ve AİHS başta olmak üzere birçok hukuk metninde düzenlenen kişi güvenliği hakkına ve uluslararası insan hakları sözleşmelerine aykırı olduğu yönündeki değerlendirmeler hakkında ne düşünülmektedir?
9. Bu tür norm dışı devlet uygulamaların sona erdirilmesi ve vatandaşların hukuki güvenceye kavuşması ile Kürt halkının her açıdan güvenliğinin temin edilmesi için somut bir planınız mevcut mudur?