Van Barosu ve Büyükşehir Belediyesi Arasındaki Kadın Şiddetiyle Mücadele Protokolü Kayyum Tarafından Feshedildi. Protokolün feshedilmesine Van Barosu’ndan sert tepki geldi.

Van Barosu ile Van Büyükşehir Belediyesi arasında, kadına yönelik şiddet mağduru kadınların adalete erişimini güçlendirmeyi ve hukuki destek sağlamayı amaçlayan önemli bir protokol, Van Büyükşehir Belediyesi’ne atanan kayyum yönetimi tarafından tek taraflı olarak feshedildi. Bu karar, kadın hakları savunucuları ve sivil toplum kuruluşları arasında büyük tepkiye neden oldu.

PROTOKOLÜN AMACI VE KAPSAMI: KADINLARIN HUKUKİ DESTEK HAKKI

Avukatlık Kanunu ve Belediye Kanunu çerçevesinde imzalanan protokol, özellikle ekonomik ve sosyal açıdan dezavantajlı konumda bulunan kadınların hukuki destek hizmetlerine erişimini kolaylaştırmayı hedefliyordu.

PROTOKOLÜN UYGULAMA SÜRECİ VE İPTALİ

Protokol, 31 Mart 2024 yerel seçimlerinden sonra Van Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanları Neslihan Şedal ve Abdullah Zeydan döneminde imzalanmıştı. Eş Başkan Şedal ve Zeydan, protokolün hayata geçirilmesiyle birlikte özellikle kadın hakları alanında önemli adımlar atıldığını belirtmişti. Bu süreçte Van Barosu, adli yardım başvurularını değerlendirerek şiddet mağduru kadınlara avukat atama süreçlerini hızlandırmış, belediye ise adli yardım hizmetlerinin bir kısmını finanse ederek kadınların hukuki süreçlere erişimini desteklemişti. Ayrıca, kadınların hukuki hakları konusunda farkındalık yaratmak için planlanan atölye çalışmaları ve eğitim programları da düzenlenmeye başlanmıştı.

Ancak protokol, Van Büyükşehir Belediyesi’ne kayyum atanmasının ardından, 24 Mayıs 2025 tarihinde kayyum yönetimi tarafından tek taraflı ve herhangi bir gerekçe sunulmadan iptal edildi.

VAN BAROSU VE ESKİ EŞ BAŞKANDAN SERT TEPKİ

Van Barosu, iptal kararını duyuran resmi açıklamasında, bu kararı “keyfi ve hakkaniyetten uzak” olarak nitelendirdi. Baro, protokolün iptalinin, kadına yönelik şiddetle mücadelede önemli bir gerileme olduğunu ve kadınların adalete erişim hakkına ağır bir darbe vurduğunu belirtti. Ayrıca, iptalin sosyal belediyecilik anlayışına aykırı olduğu vurgulandı.

Eş Başkan Şedal ve Zeydan da sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, protokolün kayyum tarafından iptal edildiğini doğruladı. Eşbaşkanlar, protokolün kadınların adalete erişimini kolaylaştırmayı ve özellikle ekonomik ve sosyal haklara erişimi kısıtlı kadınlara hukuki destek sağlamayı hedeflediğini ifade etti. Ayrıca, iptalin kadın hakları mücadelesine zarar verdiğini ve halkın ihtiyaçlarından uzak bir karar olduğunu belirtti. Kayyum yönetiminin iptal kararına ilişkin herhangi bir resmi gerekçe sunmaması, bu kararın “siyasi saiklerle” alınmış olabileceği yorumlarına neden oldu.

İPTALİN SONUÇLARI VE YAPILAN AÇIKLAMALAR

Protokolün iptali, şiddet mağduru kadınların adli yardım hizmetlerine erişimini zorlaştırarak önemli olumsuz sonuçlar doğurabilir. Belediye desteğinin kesilmesiyle, Van Barosu’nun bu hizmetleri tek başına sürdürmesi mali ve lojistik açıdan daha zor hale gelmiştir. Ayrıca, planlanan atölye çalışmaları ve eğitim programları iptal edilmiş veya askıya alınmıştır, bu da kadınların hukuki hakları konusunda bilinçlenme sürecini sekteye uğratmıştır. Yerel yönetim ve baro arasındaki iş birliğinin sona ermesi, kadına yönelik şiddetle mücadelede yerel düzeyde dayanışmayı zayıflatmıştır.

Van Barosu, bu iptale rağmen kadına yönelik şiddetle mücadelede kararlılıkla devam edeceğini açıkladı. Baro, bu tür engellemelere karşı mücadelesini sürdüreceğini ve halkın desteğiyle bu sorumluluğu yerine getireceğini belirtti. Şedal ve Zeydan ise, Van Barosu, Özgür Hukukçular Derneği (ÖHD), kadın kurumları, sivil toplum kuruluşları ve diğer dinamiklerle iş birliği yaparak mücadeleyi güçlendirme sözü verdi. İptal kararı, kadın hakları savunucuları ve yerel halk arasında da tepkiye yol açarken, sosyal medyada ve yerel platformlarda kayyum yönetiminin bu kararı eleştirilerek kadın hakları mücadelesine destek çağrıları yapıldı.

TÜRKİYE’DEKİ BENZER UYGULAMALAR VE VAN’IN FARKI

Van Barosu ve Van Büyükşehir Belediyesi arasındaki bu protokol, Türkiye’de diğer belediyeler ve barolar arasında imzalanan benzer protokollerle paralellik göstermekteydi. Örneğin, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ve Diyarbakır Barosu ile İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İzmir Barosu da benzer amaçlar taşıyan protokoller imzalamıştı. Diyarbakır protokolünde dikkat çeken bir detay, adli yardım alacak kadınların yalnızca kadın avukatlar tarafından savunulmasına yönelik bir ibareydi.

Van’daki protokol ise, bu örneklerle benzer hedefler taşırken, kayyum tarafından iptal edilmesiyle diğerlerinden ayrışmıştır. Bu durum, yerel yönetimlerin özerkliği ve kadın hakları politikalarının sürdürülebilirliği açısından önemli bir tartışma konusu yarattı. Kadına yönelik şiddetin her geçen gün arttığı ve toplumsal eşitsizliklerin derinleştiği bir dönemde, bu tür destek mekanizmalarının ortadan kaldırılması, yalnızca kadın hakları mücadelesine değil, aynı zamanda hukukun üstünlüğüne ve adalete erişilebilirliğine de ağır bir darbe olarak görülmektedir.

VAN BAROSU İLE VAN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ARASINDA KADINLARA YÖNELİK İŞ BİRLİĞİ PROTOKOLÜ

Taraflar:

Bu protokol; bir tarafta Van Barosu (bundan sonra “Baro” olarak anılacaktır), diğer tarafta Van Büyükşehir Belediyesi (bundan sonra “Belediye” olarak anılacaktır) arasında aşağıdaki şartlar çerçevesinde düzenlenmiştir.

Amaç:

Bu protokolün amacı; Van il sınırları içerisinde yaşayan kadınların şiddetten korunması, hukuki destek hizmetlerinden yararlanması, toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda farkındalıklarının artırılması ve kadınlara yönelik sosyal hizmetlerin geliştirilmesi amacıyla Baro ile Belediye arasında iş birliği yapılmasını sağlamaktır.

Kapsam:

Protokol kapsamında; kadınlara ücretsiz hukuki danışmanlık hizmetlerinin verilmesi, şiddet mağdurlarının ilgili kurumlara yönlendirilmesi, kadınlara yönelik eğitim, atölye ve seminerlerin düzenlenmesi, sığınma evleriyle koordineli çalışmalar yürütülmesi hedeflenmektedir.

Tarafların Yükümlülükleri:

Van Barosu:

Baroya bağlı gönüllü avukatlar aracılığıyla kadınlara ücretsiz hukuki danışmanlık hizmeti sunar.

Şiddete uğrayan kadınların adli süreçlerine hukuki destek sağlar.

Belediyenin kadın merkezlerinde bilgilendirici seminer ve atölyeler düzenler.

Belediye ile eşgüdümlü olarak kadın hakları temelli projelerde görev alır.

Van Büyükşehir Belediyesi:

Kadın Danışma Merkezlerinde Baro ile ortak çalışma yürütecek uygun fiziksel alanı tahsis eder.

Şiddet mağduru kadınlara geçici barınma, psikolojik destek ve sosyal hizmet desteği sağlar.

Farkındalık kampanyaları ve toplumsal cinsiyet eşitliğini temel alan etkinlikleri Baro iş birliğiyle planlar.

Kadınlara yönelik hizmetleri tanıtan broşür, afiş, bilgilendirme panoları gibi materyallerin teminini sağlar.

Süre:

İşbu protokol, imzalandığı tarihten itibaren 3 (üç) yıl süreyle geçerli olup tarafların ortak kararıyla süre uzatılabilir.

İzleme ve Değerlendirme:

Taraflar, protokol kapsamında yürütülen faaliyetleri izlemek, değerlendirmek ve gerekli durumlarda revize etmek üzere her altı ayda bir ortak toplantı düzenler.

Uyuşmazlıkların Çözümü:

Protokolden doğabilecek uyuşmazlıklar, öncelikle taraflar arasında müzakere yoluyla çözülmeye çalışılır. Anlaşmazlıkların devamı halinde Van Mahkemeleri yetkilidir.

Yürürlük:

İşbu protokol, taraflarca imzalandığı tarihte yürürlüğe girer.