Van’da hemen her alanın inşaat sahasına dönüşmesi, ana arterler başta olmaz üzere kent temizliğinin nitelikli halde yapılmaması, solunum ve cilt hastalıklarına davetiye çıkartıyor. Uzmanlar önlemlerin alınmaması durumunda ciddi sıkıntıların yaşanabileceğine dikkat çekiyor.
Van’da kenttin hemen her alanının inşaat sahasına dönüştürülmesi, zaten büyük tartışmalara konu olan kent temizliğini daha da tartışmalı hale getiriyor. Uzmanlar bu durumun çevre ve insan sağlığı açısından ciddi sorunları beraberinde getirebileceğine dikkat çekerken, kentte ciddi boyutlara varan toz ise başta solunum hastalıkları olmak üzere cilt hastalıklarına da yol açabileceği belirtildi.
“Solunum yolu hastalıklarına neden olabilir”
Lokman Hekim Hayat Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Doktor İbrahim Aydın bu konuda yaşananlara dikkat çekerek, yetkilileri gerekli önlemleri almaya çağırdı. Havadaki tozun mikro partiküllerden oluştuğuna dikkat çeken Dr. İbrahim Aydın, bunun insan vücudu üzerinde bir takım olumsuzluklara neden olacağını kaydederek, “Başta alerji olmak üzere cilt tahrişlerine yol açabilir. Özellikle bu konuda hassa olan insanların dikkatli olması gerekiyor” dedi.
Havadaki toz yoğunluğunun önemsenmesi gerektiğini söyleyen Dr. Aydın, “Ciltte yarattığı tahriş kadar, gözlerde de kimi sorunlara yol açabilir. Alerji ve enfeksiyon bunların başında gelmektedir. Özellikle göz problemi olan insanlar bunda çok daha fazla etkilenme ile karşı karşıyalar” ifadelerini kullandı.
“Akciğer hastalıklarına davetiye çıkartır”
Dr. İbrahim Aydın, havadaki yoğun tozun akciğer üzerinde yarattığı tahribatlara da değinerek, özellikle akciğer konusunda hassa olan ve sorunu bulunan insanların dikkat etmesi gerektiğine dikkat çekiyor.
Aydın şu ifadeleri kullandı: “Havadaki toz, özellikle küçük boyutundaki partiküller solunumla birlikte doğrudan akciğerlere kadar ulaşır. Partiküller bronşlara ve alveollere (hava kesecikleri) kadar inebilir. Bu durum normal, sağlıklı insanlarda bile kimi problemlere yol açarken, hassas ve kimi sağlık problemleri bulunan insanları ise ciddi problemler ile karşı karşıya bırakabilir. Özellikle astım ve koah hastalığı olanların son derece dikkatli olmaları gerekiyor.”
“Havadaki tozlar, akciğer sertleşmesine neden olabilir”
Havadaki toz zerreciklerinin yol açabileceği bir diğer sorunun ise akciğer sertleşmesi olduğunu söyleyen Doktor İbrahim Aydın, “Akciğerlerdeki bağ dokularında anormal düzeyde sertleşme ve kalınlaşma meydana gelebilir. Bu durum, akciğerlerin esnek yapısını kaybetmesine veya zayıflamasına neden olur. Normalde her nefeste genişleyip daralabilen akciğer dokusu, sertleştiğinde bu hareketi sınırlanır. Sonuçta kişi derin nefes alamaz, oksijen alımı azalır ve nefes darlığı başlar” uyarısını yaptı.
Özellikle bebeklerin ve kronik hastalığı bulunanların gerekli önlemleri alması gerektiğine dikkat çeken Dr. Aydın, “Kimi durumlarda maske takarak dışarı çıkmak gerekiyor” şeklinde konuştu.
Uzmanlar, havadaki yoğun toz zerreciklerinin yol açabileceği sorunları şu şekilde sıralıyorlar:
Havadaki toz zerrecikleri kısa vadeli kimi sorun ve sıkıntılarını beraberinde getirebilir. Örneğin, boğazda yanma, burun tıkanıklığı, öksürük ve nefes darlığı bunun ilk sonuçları olabilir.
Yoğun toz, akut bronşit ve solunum yolu enfeksiyonlarının artmasına yol açabilir. Bu da sorunun bir üst aşamaya geçmesine, kişideki sorunun daha da ağırlaşması anlamına geliyor.
Akciğerin en uç noktalarına kadar ulaşan ince toz parçacıkları, vücudun kendisi koruma iradesini zayıflatır enflamasyon oluşturur. Bunun sonucunda vücudun kendisini koruması ve onarması eskiden olduğu kadar güçlü olmaz.
Van ÇEVDER: İnsan ve çevre sağlığına gerekli hassasiyet gösterilmiyor
Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan Van Çevre, Tarihi Eserleri Koruma ve Geliştirme Derneği(Van ÇEVDER), sorunun her geçen gün daha da ağırlaştığına dikkat çekti. Kamu kurumlarının öncelikli görevlerinin başında insan ve çevre sağılığını korumak olduğunu söyleyen ÇEVDER, “Her taraf inşaat sahası olmuş, ancak bu sahalarda gerekli yönetmelikler uygulanmıyor, denetimler yok denecek kadar az. Yollar ve kaldırımlar düzenli temizlenmiyor, tozlarla kaplı olan yollar düzenli olarak sulanması gerekirken, bu da yapılmıyor” tespitlerine yer verdi.
Yasalar açık: Tozla mücadele belediyelerin görevi
Yasa ve yönetmeliklere dikkat çeken Van ÇEVDER, “5393 sayılı Belediye Kanunu ve 2872 sayılı Çevre Kanunu, yerel yönetimlere ‘hava kirliliğini önleme ve çevre sağlığını koruma’ yükümlülüğü getiriyor” hatırlatmasında bulunarak, belediyelerin toz oluşumunu azaltmak için cadde ve sokakları düzenli şekilde sulaması, inşaat sahalarını gerekli şekilde denetlemesi gerektiğine dikkat çekti.
Yolların düzenli olarak sulanması gerekirken, bunun çok nadir yapıldığını söyleyen Van ÇEVDER, “Van’da herhangi bir cadde ve sokaktaki araçlarına dikkat ederseniz, havadaki toz miktarının ne boyutta olduğunu da görürsünüz. Eğer yollar gerekli şekilde sulanmış olsaydı, bu kadar toz yoğunluğunun olmasına imkan yoktu” ifadelerine yer verdi.
İnşaat sahalarının da yasa ve yönetmeliklerin esas alınması gerektiğini de hatırlatan ÇEVDER Yönetim Kurulu, bu alanda da gerekli denetimlerin yetersizliğine dikkat çekti.
Kentte kapalı usul ile çalışması gereken taş ocaklarında da denetimsizliğin hakim olduğunu belirten CEVDER, “neredeyse tüm taş ocakları açık sistem ile çalışıyor, haliyle oradaki toz bulutu olduğu gibi kent merkezlerine kadar geliyor. Bu da insan ve çevre sağlığını tehdit eder duruma geliyor” dedi.
İlgili kurumların gerekli yasa ve yönetmeliklere göre hareket etmemeleri ve görev ve sorumluluklarının gereğini yerine getirmemelerinin suç olduğunu da kaydeden Van ÇEVDER, “Türk Ceza Kanunu’nun 257. maddesi, kamu görevlilerinin ‘görevini ihmal etmesi veya kötüye kullanması’ durumunda cezai sorumluluk öngörüyor” diye konuştu.
Açıklamaya şu şekilde devam edildi: “Bir çevre hukuku uzmanı dikkat çekici şu tespitte bulunuyor: Belediyeler, yalnızca çöpleri toplamakla değil, havayı ve suyu da korumakla yükümlüdür. Eğer toz gibi somut bir hava kirleticisine karşı önlem alınmıyorsa, bu sadece idari bir ihmal değil, halk sağlığını tehlikeye atan bir hukuki sorumluluktur. Biz de buradan tüm yetkililere sesleniyoruz; lütfen yasa ve yönetmeliklerin sizlere vermiş olduğu sorumlulukların gereğini yapın.”
Ebru Aslan/VanHaber.tr
